Σήμερα, στις 21 του Δεκέμβρη, το σκοτάδι απλώνεται από νωρίς. Ας δυναμώσουμε το φως, χαρίζοντας βιβλία - έστω και ένα μόνο βιβλίο. Τίποτα δεν προσφέρει μεγαλύτερη χαρά σ' αυτόν που το δίνει και σ' αυτόν που το παίρνει!
Η πρωτοβουλία είναι του Απόστολου Πάππου και του elniplex.com, το εικαστικό της αφίσας της Φωτεινής Στεφανίδη
Με τον τίτλο Σιωπηρή ευωχία εγκαινιάζεται τη Δευτέρα, 23 Οκτωβρίου στις 8 το βράδυ στη Zivasart Gallery ατομική έκθεση ζωγραφικής της Φωτεινής Στεφανίδη. O τίτλος της έκθεσης είναι και ο τίτλος του έργου που θα επιβληθεί κύρια στο χώρο. Δουλεμένο με αβγοτέμπερα σε βαμβακερό χαρτί, αποτέλεσμα εργασίας σχεδόν έντεκα χρόνων, και μήκους σχεδόν έντεκα μέτρων, το έργο το «χωρίς κόπο» όπως χαρακτηρίζεται από τη δημιουργό του, μιας και ολοκληρώθηκε χωρίς καμία πίεση όλα τα χρόνια, σαν μυστική συνάντηση της ίδιας με αυτό, συνάντηση επιθυμίας και μόνον, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Στις 2 Απριλίου 2023 η καρδιά του παιδικού βιβλίου σε όλον τον κόσμο θα χτυπάει ελληνικά!
Ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος έγραψε το παγκόσμιο μήνυμα και η Φωτεινή Στεφανίδη το εικονογράφησε. Η αφίσα της ΙΒΒΥ (IBBY International Board on Books for Young People) ταξίδεψε ήδη σε όλα τα εθνικά τμήματα.
To υλικό του εορτασμού τυπώθηκε με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, υπό την αιγίδα της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και με την υποστήριξη του Εργαστηρίου Παιδαγωγικών Εφαρμογών και Παραγωγής Εκπαιδευτικού Υλικού του ΠΤΔΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Γραφιστική επιμέλεια - εκτύπωση υλικού: Macart
Ένα βιβλίο χωρίς λόγια που δημιουργήθηκε με αφορμή ένα κοτσύφι κι ένα αγόρι. Η μικρή τους ιστορία, που εκτυλίσσεται μέσα στην πόλη της Αθήνας, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γειτονιά, σε οποιονδήποτε τόπο. Σαν ξεκινήσει η παρατήρηση και το ενδιαφέρον, έρχεται η επικοινωνία. Εκεί γεννιέται και η αληθινή φιλία, που δεν είναι μόνο ανάμεσα σ’ ένα παιδί κι ένα πουλί, αλλά κι ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση ολόκληρη.
Το παιδί παρατηρεί, ενδιαφέρεται, βοηθάει το κοτσύφι, σχεδόν μιλάνε.Και το κοτσύφι, προσφέρει στο παιδί τα δικά του δώρα: την ομορφιά, την καλοσύνη, την δημιουργικότητα, την ευαισθησία, το θάρρος. Μια ιστορία που αναδεικνύει την πολύτιμη παρουσία της φύσης μέσα στην πόλη, τους κύκλους της ζωής, την απλότητα των σπουδαίων πραγμάτων.
Για πολύ μικρά παιδιά και για κάθε ηλικία. Από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Το πρωτάκουσα Φλεβάρη μήνα, ξημερώματα.
Με ξύπνησε μια γλυκιά υπόσχεση
για την καινούργια μέρα.
Σιγά σιγά μου χάρισε τα μυστικάτης ζωής του.
Απλά μυστικά και μεγάλα, σπουδαία.
Τυλιγμένα με τ’ ωραίο κελάηδημα
που στολίζει την άνοιξη της πόλης
πιο πολύ κι από λουλούδι.
Κυλούν τα χρόνια.
Και το κοτσύφι πάντα εκεί,
πίσω από το παλιό ξύλινο παντζούρι.
Αυτό λαλεί κι εγώ σωπαίνω.
Έτσι μιλάμε.
Με τον τίτλο «Κήποι μυστικοί» παρουσιάζεται η ατομική έκθεση της Φωτεινής Στεφανίδη από την Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022 στον Πολιτιστικό Χώρο MACART, Λένορμαν 244, Αθήνα.
Η ενότητα των έργων αφορά ένα μεγάλο μέρος της πορείας της ζωγράφου με κύριο σώμα πίνακες που δημιουργήθηκαν τα δύο τελευταία χρόνια. Η έκθεση χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο μέρη· στο πρώτο, επιλογή από μικρά έργα παρατήρησης που έγιναν σε βάθος χρόνου· στο δεύτερο, πρόσφατες μεγαλύτερες συνθέσεις όπου οι αρχικές σημειώσεις αναπτύσσονται σε πίνακες. Ο επισκέπτης από την εξ επαφής σχεδόν επικοινωνία του με ένα μόνο μικρό στοιχείο της φύσης μεταφέρεται στη συνολική αίσθηση δώδεκα κήπων που φανερώνουν τη μυστικότητά τους σ’ εκείνον που θέλει να τους αφουγκραστεί.
Η έκθεση, που το ομότιτλο βιβλίο-κατάλογό της προλογίζει ο αρχαιολόγος Βασίλης Αραβαντινός, θα διαρκέσει μέχρι τις 14 Ιανουαρίου 2023.
Βγήκε στην αυλή απ’ την κουζίνα φέρνοντας μια πιατέλα γεμάτη ώς επάνω κουτσομούρα. Την είχε καλοτηγανίσει. Σκοντάφτει στο μαρμαράκι της πόρτας, πάρ’ τα όλα κάτω.
«Δε βαριέσαι», λέει στο λεπτό. «Ψι ψι ψι», έδωσε τα ψάρια στα γατιά.
Μέχρι να φάνε εκείνα, σκουπίζει το ίδιο τηγάνι, ανάβει το πετρογκάζ, βάζει το τηγάνι επάνω με φρέσκο λάδι. Περιμένει ένα λεπτό. Κόβει δυο σφιχτές ντομάτες κι ένα μεγάλο κρεμμύδι, τα ρίχνει μέσα. Συνεχίζει ρίχνοντας καμιά δεκαριά αβγά, ένα ένα. Το λάδι πιτσίλαγε, χάλαγε
τον κόσμο. Τρίβει φέτα αποπάνω. Ρίγανη, πιπέρι. Χωρίς κουβέντα κάτσαμε και φάγαμε. Αυτή ήταν η γιαγιά μου. Τα έχανε όλα, άρχιζε από την αρχή.
Λίγες εικόνες της γιαγιάς από μια ολόκληρη ζωή, δοσμένες στην εγγονή σαν σκόρπιες φωτογραφίες από ένα μεγάλο ταξίδι. Εικόνες πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, όταν μόνο τα σύννεφα τ’ ουρανού και της καθημερινότητας σκίαζαν τη ζωή, εικόνες μέσα από την Καταστροφή, το καραγιαγκίνι που κατέκαψε ζωές και περιουσίες και μαύρισε τις καρδιές, κι άλλες μετά την Καταστροφή, από την προσφυγιά και το ξεκίνημα στη νέα πατρίδα. Αληθινές όλες.
Από τις εκδόσεις ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ
«Τρία δέντρα, δύο κορίτσια. Το πρώτο κορίτσι, κι ας πήγε τιµωρηµένο στην πηγή µε τη στάµνα για νερό, επιστρέφει µε τη στάµνα άδεια, αλλά γεµάτο φως κι οµορφιά, δώρο από τα τρία δέντρα σαν άκουσε τη µυστική φωνή τους και τους πρόσφερε το ακριβό δώρο, το νερό. Το δεύτερο κορίτσι δεν έριξε σταγόνα στα τρία δέντρα…
Μια ιστορία που βασίζεται σ’ ένα παραδοσιακό παραµύθι από τη Θεσσαλία, µια µεγάλη περιοχή της Ελλάδας µε κάµπους, βουνά και ποτάµια. Μια παλιά ιστορία για τη ζωή στη γη, τη γη µας, ιστορία που έχει την ίδια δύναµη και σήµερα.»
ΤΑ ΤΡΙΑ ΔΕΝΤΡΑ είναι ένα από τα πέντε βιβλία της δράσης του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (Greek IBBY) Εικόνες με φωνή (Silent books). Η δράση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Στο πλαίσιο του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας παιδικού και εφηβικού βιβλίου (2 Απριλίου) το Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ ανακοίνωσε τα βραβεία για την προώθηση της φιλαναγνωσίας σε φυσικά πρόσωπα και φορείς και τα αποτελέσματα των διαγωνισμών για τη συγγραφή, εικονογράφηση και μετάφραση βιβλίων έκδοσης 2020. Στα Παπούτσια με λουράκι της Φωτεινής Στεφανίδη απονεμήθηκε το βραβείο σε συγγραφέα εφηβικού-νεανικού βιβλίου, για εφήβους και νέους.
«Μόλις άνοιγα τα μάτια, τα έβλεπα στο μισοσκόταδο. Μαύρα ή σοκολατιά, κι αν ήταν άνοιξη, άσπρα. Τα παπούτσια με το λουράκι και το μικρό δερμάτινο κουμπί. «Σ’ αρέσουν;» Σηκωνόμουν. Τα φορούσα. Μια γυροβολιά σαν βαλσάκι, κι ένα φιλί στο μάγουλο του πατέρα που μέσα στις δεκαπέντε ώρες που έλειπε είχε αρχίσει ν’ αγκαθώνει…»
Είκοσι μία μικρές ιστορίες ενηλικίωσης για μεγάλες εικόνες και μνήμες με τα μάτια ενός κοριτσιού από τα τέσσερα μέχρι τα δεκατέσσερά του χρόνια, μέσα στην περίοδο της δικτατορίας και λίγο της μεταπολίτευσης. Οι αληθινές αυτές ιστορίες συνθέτουν ένα σπονδυλωτό αφήγημα όπου μας οδηγούν τα βήματα του κοριτσιού που φοράει τις πιο πολλές φορές τα απλά δερμάτινα παπούτσια του, αυτά με το λουράκι. Ιστορίες όπου το κορίτσι αρχίζει ν’ ανακαλύπτει τον περίπλοκο κόσμο των μεγάλων, να εκφράζει τα αισθήματά του, να διακρίνει τη δύναμη και την ομορφιά της ζωής, να φυλάει σαν θησαυρούς όλες αυτές τις εικόνες και με τα ίδια εκείνα παπούτσια να συνεχίζει το δρόμο του.
Εκδόσεις ΚΑΛΕΙΔΟΣΚΟΠΙΟ
Ο πολυχώρος «Αποθήκη», στη Μύρινα της Λήμνου, παρουσιάζει εικαστική έκθεση της Φωτεινής Στεφανίδη που αφορά την πολύχρονη συνεργασία της με τον Χρήστο Μπουλώτη (αναδρομή 1996-2019).
Aπό τον Κάδμο (τον σκύλο του Μουσείου της Θήβας) μέχρι τον Ξενοφώντα (τον γάτο του Μουσείου της Λήμνου που τον χαιρετίζουμε ιδιαίτερα εδώ στη Μύρινα, στον τόπο που εκτυλίσσεται η ιστορία του), η συνεργασία της ζωγράφου Φωτεινής Στεφανίδη με τον αρχαιολόγο, ποιητή και συγγραφέα Χρήστο Μπουλώτη έχει αποδώσει έως τώρα είκοσι επτά βιβλία για παιδιά και ενηλίκους, με σταθμούς όπως: Το άγαλμα που κρύωνε, Ο γάτος της οδού Σμολένσκη, Τα 24 παράλογα της αλφαβήτας, Σπαράγματα απουσίας, Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας, Η επανάσταση των παλιών παιχνιδιών.
Παραμυθένιες ιστορίες, ποίηση, λογοτεχνία από τη μια, και σχέδια, εικόνες, πίνακες, χαρακτικά από την άλλη. Κι ανάμεσα σημειώσεις, προσχέδια, κείμενα και ίχνη φίλων, αντικείμενα, αθέατοι σχολιασμοί, αυτοβιογραφικές αναφορές, πίνακες και σχέδια επηρεασμένα θεματικά, βήματα μιας ζωής που συνεχίζεται «στον ίδιο αστερισμό». Μια διαδρομή φιλίας, λόγου και εικόνας είκοσι τριών χρόνων, μια παραμυθένια έκθεση για όλες τις ηλικίες.
Μετά την παρουσίαση στην Αθήνα (Γκαλερί «7») τον περασμένο χειμώνα, επιλεγμένα έργα συνοδευόμενα από αποσπάσματα λόγου θα παρουσιαστούν στον πολυχώρο «Αποθήκη», Αιγαίου 13, στη Μύρινα της Λήμνου. Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά, 19.30 έως 23.00.
Κείμενο καταλόγου: Γεωργία Κακούρου Χρόνη
Μόλις ήρθε στην αγκαλιά μας Ο ΓΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ ΜΕ ΤΑ ΧΕΛΙΔΟΝΙΑ. Και καρτέρεψε είκοσι χρόνια. Είκοσι χρόνια μετά το Άγαλμα που κρύωνε και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, έρχεται αυτός ο γατούλης που πετά σαν χελιδόνι από το Αρχαιολογικό Μουσείου της Λήμνου στο μεγάλο παλιό Μουσείο του Καΐρου και πάλι πίσω. Μοναξιά, ιδιαιτερότητες, ταξίδια που φαίνονται απραγματοποίητα, έρωτας, πολύς έρωτας, φιλίες πάνω απ' όλα μαζί με παραμυθένια αρχαιολογία συνθέτουν την ιστορία που ευωδιάζει από παντού αγγελικούλα, τριαντάφυλλο και την απέραντη τρυφερότητα του Χρήστου Μπουλώτη. Τιμή μεγάλη η ανάθεση της εικονογράφησης.
Από τις εκδόσεις Πατάκη
«Χρήστος και Φωτεινή, λόγος και εικόνα»
Εικονογράφηση, χαρακτική, ζωγραφική από 27 συνεργασίες με τον Χρήστο Μπουλώτη, αναδρομή 1996-2018
Στις 11 Δεκεμβρίου 2018 εγκαινιάζεται στην Gallery «7» αναδρομική εικαστική έκθεση της Φωτεινής Στεφανίδη που αφορά την πολύχρονη συνεργασία της με τον Χρήστο Μπουλώτη. Από τον Κάδμο (τον σκύλο του Μουσείου της Θήβας) μέχρι τον Ξενοφώντα (τον γάτο του Μουσείου της Λήμνου), η συνεργασία της ζωγράφου με τον συγγραφέα έχει αποδώσει έως τώρα είκοσι έξι βιβλία, με σταθμούς όπως: Το άγαλμα που κρύωνε, Ο γάτος της οδού Σμολένσκη, Τα 24 παράλογα της αλφαβήτας, Σπαράγματα απουσίας, Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της λεύκας, Η επανάσταση των παλιών παιχνιδιών. Παραμυθένιες ιστορίες, ποίηση, λογοτεχνία από τη μια, και σχέδια, εικόνες, πίνακες, χαρακτικά από την άλλη. Κι ανάμεσα σημειώσεις, προσχέδια, κείμενα και ίχνη φίλων, αθέατοι σχολιασμοί, αυτοβιογραφικές αναφορές, βήματα μιας ζωής που συνεχίζεται «στον ίδιο αστερισμό». Μια διαδρομή φιλίας, λόγου και εικόνας είκοσι δύο χρόνων, μια παραμυθένια έκθεση για όσους μεγάλους συνεχίζουν να παίζουν και να ονειρεύονται, και βέβαια για παιδιά. Τα επιλεγμένα έργα συνοδευόμενα από αποσπάσματα λόγου θα παρουσιάζονται στην Gallery «7» (Σόλωνος 20, τηλ.: 210 3612050) έως τις 5 Ιανουαρίου 2019.
Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το βιβλίο της Σοφίας Μαντουβάλου «Η πεταλούδα της σκιάς» με εικονογράφηση της Φωτεινής Στεφανίδη.
Μια χαρούμενη πεταλούδα, καθώς παίζει κυνηγώντας τη σκιά της, βλέπει μια άλλη σκιά να μπαινοβγαίνει στη δική της. Η πεταλούδα ψάχνει γύρω της για την πεταλούδα της σκιάς. Τη βλέπει να πετάει άλλοτε δίπλα της και άλλοτε μπροστά της τρέμοντας από τον φόβο, χωρίς να ξέρει πού πηγαίνει. Κάπως έτσι, η Ψυχαλούδα, η ψυχή της αγάπης, υποδέχεται την Αφχάρ, μία ξένη πεταλούδα αποδιωγμένη από τον τόπο της εξαιτίας του πολέμου, και της προσφέρει καταφύγιο, βοηθώντας τη να ξαναβρεί τον εαυτό της και να γεμίσει και πάλι τα φτερά της με όνειρα για έναν καλύτερο κόσμο.
Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο το νέο βιβλίο του Χρήστου Μπουλώτη με εικόνες της Φωτεινής Στεφανίδη
Το κροκοδειλάκι που έγινε λιβάδι είναι μια μικρή ιστορία για ένα κροκοδειλάκι που αποχωρίστηκε την πατρίδα και τους αγαπημένους του, και, πριν από τη νοσταλγική επιστροφή του, πεθύμησε να γίνει λιβάδι, και έγινε, γιατί, όπως λέει ο συγγραφέας, "οι επιθυμίες είναι σαν τα όνειρα, βγαίνουν αληθινές άμα τις πιστεύεις πολύ και προσπαθείς και επιμένεις".
Η γάτα γιορτάζει τα γενέθλιά της μέσα στη φαγάνα ενός εκσκαφέα παρέα με τους δυο καλύτερούς της φίλους, το άλογο και τον σκύλο. Το πάρτι έχει μεγάλη επιτυχία και κρατάει μέχρι το ξημέρωμα. Μα όταν ο οδηγός του εκσκαφέα σηκώσει τη φαγάνα και βάλει μπρος για το εργοτάξιο, οι τρεις φίλοι θα αναστατώσουν με τις φωνές τους όλη την πόλη και θα δημιουργήσουν ένα σωρό τρομερές και φοβερές παρεξηγήσεις.
Κείμενο: Άννα Κοντολέων
Ζωγραφιές: Φωτεινή Στεφανίδη
Του Χρήστου Μπουλώτη με ζωγραφιές της Φωτεινής Στεφανίδη. Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλέντη.
Όλος ο κόσμος του γάτου Μπαμ-Μπουμ είναι η μεγάλη πλατεία, γιατί εκεί, κάτω από έναν κάδο απορριμμάτων, είναι το σπίτι του. Εκεί γεννήθηκε μια χειμωνιάτικη νύχτα που γινόταν κάτι σαν πόλεμος, διαδηλώσεις, φασαρίες, μπαμ-μπουμ εδώ, μπαμ-μπουμ εκεί... Η γατίσια του ζωή στην πλατεία είναι γεμάτη από χρώματα και από μια υπέροχη παρέα: τη ρακοσυλλέκτρια κυρία Ρίνα, που κάποτε ήταν μεγάλη ηθοποιός, τον κύριο Ευτύχιο, τον ταλαντούχο δάσκαλο που μαζεύει από τα σκουπίδια μόνο εφημερίδες και από τις λέξεις των κακών ειδήσεων φτιάχνει χαρούμενα ποιήματα, και τον φίλο του τον Νικόλα, το αγόρι με τα μπλε μάτια που μένει στην μπλε πολυκατοικία. Κάποια μέρα ο γάτος Μπαμ-Μπουμ θα συναντήσει έναν άγνωστο γάτο, που έρχεται από μακριά, γιατί στην πατρίδα του γίνεται χρόνια τώρα πόλεμος. Το φεγγάρι, που απολαμβάνει κάθε φορά την όμορφη και ασυνήθιστη παρέα, θα βοηθήσει να βρει αυτό που αναζητά και επιθυμεί ο καθένας τους...
Η ελπίδα για ειρήνη, η πίστη στην ευτυχία, η αναζήτηση ταυτότητας και ανθρωπιάς σε μια ιστορία που αποτυπώνει την αλήθεια, μέσα από την παραμυθένια αφήγηση του Χρήστου Μπουλώτη και τον εύγλωττο χρωστήρα της Φωτεινής Στεφανίδη.
Μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσες Πατάκη.
Δέκα παραμύθια της Αντιγόνης Μεταξἀ (θείας Λένας) για πολύ μικρά παιδιά σε ένα σκληρόδετο βιβλίο 80 σελίδων. Με 35 μεγἀλου σχήματος εικόνες από τη Φωτεινή Στεφανίδη
Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ
«Η ιστορία, το κείμενο, περιστρέφεται γύρω απ’ τη ζωή, τη μοναδική ζωή και σχέση μάνας και κόρης, κι ας γίνεται αυτό μέσα από την απώλεια. Οι μνήμες τριγυρνούν και πατούν -όπως το διάβασα προσωπικά- στο δωμάτιο ενός σπιτιού με χαρακτήρα, ενός σπιτιού σε νησί, που τα παράθυρά του είναι βαμμένα με χοντροκόκκινο -παλιότερα ίσως με το αχνό πράσινο του τσιμέντου- τα τζαμιλίκια λευκά και τρυφερά φθαρμένα. Η θέα, μέσα και έξω πράσινη και γαλανή, με τ’ αγαπημένα της φύσης: την αγγελικούλα, τ’ αγιόκλημα, το σαλκίμι (γλυσίνα), τις καμπανούλες, βεβαίως τον πλάτανο και το γιασεμί που πρωταγωνιστούν στο κείμενο, αλλά και τον ουρανό και τη θάλασσα, κυρίως τη θάλασσα. Τα υλικά που χρειάστηκαν, και όχι όλα μαζί αλλά σιγά σιγά: Τρεις φωτογραφίες, δυο γράμματα και λίγες κάρτες από την Αμερική από το αρχείο της συγγραφέα· ακόμη, αγγελικούλα απ’ την αυλή, γιασεμί απ’ την γλάστρα και σύντομες βόλτες στη γειτονιά για γλυσίνα, αγιόκλημα και πλατανόφυλλα· λίγη άμμος από την παραλία του Μαραθώνα· φευγαλέες εικόνες κοκκινολαίμη, το πέταγμα μια πεταλούδας, μιας μέλισσας. ένα πορτοκάλι, αβγόξιδο, βαμβακερό χαρτί και σκόνες χρώματος».
Με αφορμή μια δημοσιευμένη εικόνα της Φωτεινής Στεφανίδη ρωτάμε τη ζωγράφο πώς και τι. Πώς δημιουργείται εικονογραφικά ένα βιβλίο, αυτό το βιβλίο.
Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ
«Και κλείσαμε χρονιά ολόκληρη με το μηνολόγιο. Και μιας και ζητήθηκε καινούργιος κύκλος, και μεγαλώνει σαν το δεντράκι η φιλία μας αγαπημένοι και αγαπημένες, σκέφτηκα ν’ ανοίξω τα αδημοσίευτα ημερολόγια που κρατούσα και κρατώ -παλιά περισσότερο, τώρα λιγότερο- και να ανατρέξουμε μαζί σε μέρες ζωγραφιστές -αλλά με τ’ όνομα, την ημερομηνία τους, τη γιορτή τους, τη φάση της σελήνης, τις ανατολές και τις δύσεις- μέσα στα χρόνια που πέρασαν».
Ανατρέχουμε σε εικαστικά ημερολόγια της ζωγράφου Φωτεινής Στεφανίδη αναζητώντας μέρες Μαΐου.
Πόσο καιρό σημειώνεις με ζωγραφιές;
Σε ημερολόγια, από το 1994. Αδιάλειπτα τα πρώτα χρόνια. Πού και πού αραιώνουν, κάτι συμβαίνει και πυκνώνουν.
Ψάχνουμε λοιπόν μέρες Μαγιού. Τι σημαίνει Μάης για σένα;
Ο πρώτος από τους μήνες που μένει δίχως ρο και αφήνει το κρασί να δροσίζεται με κρύο νεράκι μέχρι και τον ηλιοκαμένο Αύγουστο. Πασπαλισμένος από την παπαρούνα κι απ’ την τρελή τριανταφυλλιά, αυτή τη ροδαλή που νομίζεις ότι είναι ψεύτικο το άρωμά της και σκαρφαλώνει και ανθίζει απότιστη στα ακατοίκητα. Αυτός που μπουμπουκιάζει τη ροζ άγρια πικροδάφνη στις ρεματιές ή εκεί που ήταν κάποτε ρεματιές. Αυτός που κοιμίζει του Ρήγα το παιδί όλο το χρόνο με το χελιδόνι του, το καταδικό του χελιδόνι, ο Απριλομάης. Αυτός που μετράει τα χρόνια με τα στεφάνια ή και με το μοναχικό λουλούδι στο χέρι.
Συναντήσεις με τον πίνακα «Ιδού ο Νυμφίος» του Νικολάου Γύζη κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα
Tης ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, ζωγράφου
«Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
Από την προηγούμενη στριφογύριζα στο κρεβάτι. Περίμενα. Τι είναι πινακοθήκη δεν είχα καταλάβει ακριβώς, και μάλιστα «Εθνική Πινακοθήκη», όπως την έλεγε ο πατέρας.
Την άλλη το πρωί, μύριζαν οι νεραντζιές και οι αγριοπασχαλιές όταν περπατούσαμε από το σπίτι προς τον σταθμό οι δυο μας. Χτυπούσαν και οι καμπάνες αργά, ήταν μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα του 1977, μάλλον Μεγάλη Τετάρτη. Αφού μπήκαμε στον ηλεκτρικό και πήραμε μετά γκρίζο ταξί από την Ομόνοια, φτάσαμε.
Βρέθηκα στο «Ερωτικό Εικονοστάσι» της Φωτεινής Στεφανίδη σε μια ιδιαίτερη εκδήλωση. Την ημέρα που η ίδια ξενάγησε τους επισκέπτες της έκθεσης (20/02/2016). Από τις καλημέρες, τα χαμόγελα, τα σταυρωτά φιλιά κατάλαβα ότι οι περισσότεροι γνωρίζονταν μεταξύ τους και ότι γνώριζαν το έργο, πολλοί και προσωπικά την καλλιτέχνιδα. Η οικειότητα των άλλων με παρέσυρε και αισθάνθηκα κι εγώ οικεία απέναντί τους, παρόλο που δεν γνώριζα κανέναν. Αυτή η φιλική ατμόσφαιρα μού δημιούργησε μια διάθεση ασφάλειας και ήρεμης, χαμογελαστής, ενατένισης των έργων.
Εγκαίνια: Τρίτη, 2 Φεβρουαρίου, ώρα 19:30.
Διάρκεια έκθεσης: 2 έως 27 Φεβρουαρίου 2016
Την Τρίτη, 2 Φεβρουαρίου 2016 η Γκαλερί «7» παρουσιάζει την καινούργια δουλειά της ζωγράφου Φωτεινής Στεφανίδη που αποτελείται από περίπου τριάντα αβγοτέμπερες ποικίλων διαστάσεων και έχει τον τίτλο «Ερωτικό εικονοστάσι».
O Χρήστος Μπουλώτης σημειώνει για την ενότητα αυτή των έργων της:
Με όχημα τον αρχαιοελληνικό μύθο ταξιδεύουν ώς τις μέρες μας αρχετυπικά «σχήματα» της ανθρώπινης σκέψης και συμπεριφοράς, συχνά περίπλοκα, άλλοτε τρυφερά και ήπια κι άλλοτε πάλι κοφτερά, απρόσμενα, «παραβατικά». Ο έρωτας, σε όλες τις μορφές του, ως αναγκαίο αντίδοτο στον θάνατο αλλά συχνά και ομόζυγός του με τα όρια ρευστά, έδωσε άφθονη τροφή στον μύθο, γονιμοποιώντας διαχρονικά την τέχνη.
Στα πάθη του μυθικού έρωτα βούτηξε τον εμπνευσμένο χρωστήρα της η Φωτεινή Στεφανίδη για να μας δώσει πάλι ζωγραφικά αφηγήματα αρθρωμένα σ' ένα ποιητικό πολύπτυχο που δένει λυρικά το θεϊκό με το επίγειο, το μακρινό εκείνο με το παλλόμενα σημερινό. Γιατί οι έρωτες της Στεφανίδη, είτε φορούν αρχαίο ρούχο είτε μακό φανελάκι, λαλούν την ίδια γλώσσα που είναι και η δική της γλώσσα.
Και η Φωτεινή Στεφανίδη:
Γυναίκες, άγουρες έφηβες, θεές, νύμφες. Θεοί, ήρωες αθάνατοι, νεαροί και ώριμοι θνητοί από θεϊκές γενιές, βασιλιάδες, πρίγκιπες αλλά και βοσκοί, αγρότες, κυνηγοί. Έλληνες. Ο Έρωτας τους χρησιμοποίησε. Τον χάρηκαν ή τους δοκίμασε. Τον άρπαξαν διψασμένοι ή τον αρνήθηκαν. Ζήσαν λαμπρά ή χάθηκαν. Τις πιο πολλές φορές άφησαν απογόνους που κι αυτοί βεβαίως αγάπησαν. Μια ατέλειωτη αλυσίδα ερωτοχτυπημένων που η άκρη της φτάνει, από προσωπική αποθυμιά, μέχρι το δωμάτιό μου κι αφήνει επάνω στις ζωγραφιές μισοπιωμένο το κρασί, τα φρούτα φρεσκοσερβιρισμένα, το γάλα με το μέλι, τον καφέ, τον έρωντα ν’ αχνίζει στο φλιτζάνι. Και παίρνει σχήμα και μορφή εκεί, ανάμεσα στο τότε και στο τώρα, με τον πατέρα των θεών να φορά λευκό πουκάμισο, τις Μαινάδες ή τις Ωκεανίδες ντυμένες με τα σημερινά, τις θεές μεταμορφωμένες σε κορίτσια της γειτονιάς και τον Έρωτα να τριγυρνά με μακό φανελάκι. Οι αμέτρητες ιστορίες τους, ωστόσο, ανθίζουν και καρπίζουν αλλιώς στον καθένα μας, μας δίνονται ξανά και ξανά, χωρίς τελεία στο τέλος της αφήγησης.
Τοποθεσία: Γκαλερί «7», Σόλωνος 20, Αθήνα
Εγκαίνια: Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2016, από τις 19:30
Διάρκεια έκθεσης: 2 – 27 Φεβρουαρίου 2016
Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη & Σάββατο: 11:00 - 15:00. Τρίτη, Πέμπτη & Παρασκευή: 11:00 - 14:00 & 18:00 - 21:00
Πληροφορίες:
Γκαλερί «7», τηλ: 210 3612050
Φωτεινἠ Στεφανίδη, τηλ: 210 2710571 email: photstephan@gmail.com
Τιτλοφορούμενο με δυο ατόφιες λέξεις της Σαπφούς, που δηλώνουν με ακρίβεια το περιεχόμενό του, μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Στεφανίδη το βιβλίο «Έρος μυθόπλοκος». Κρατώντας την γοητευτικότερη εκδοχή των μύθων, κινούμενη ανάμεσα σε δυο ή και περισσότερες παραλλαγές τους ή κι ακόμη προσθέτοντας εντελώς φανταστικά στοιχεία η Φωτεινή Στεφανίδη παραδίδει -με λόγο και εικόνα- ξανά αυτές τις πενηντα δύο αρχαίες ιστορίες χωρίς χρονολογική ή άλλη σειρά, μόνο με την αίσθηση των εποχών του έτους που εκτυλίχθηκαν. Και που ίσως να εκτυλίσσονται ακόμη και σήμερα.
Ο έρωτας μέσα σε αυτές τις ιστορίες διέπει τα πάντα. Μεταμορφώνει, εξυψώνει, θεοποιεί ή και ρημάζει θνητές γυναίκες κάθε ηλικίας και τάξης, αθάνατες θεές και νύμφες στα σμιξίματά τους με θεούς, αθάνατους ήρωες, θνητούς από θεϊκές γενιές, βασιλιάδες, απλούς βοσκούς κι αγρότες, και το αντίστροφο. Όλοι παιχνίδια στα χέρια του. Όλοι κάτι χάνουν και κάτι κερδίζουν. Και όλοι είναι Έλληνες.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:
Νέα συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ
«Ξημερώνοντας τ’ Αγιαννιού, με την αύριο των Φώτων, λάβαμε τη διαταγή να κινήσουμε πάλι μπροστά, για τα μέρη όπου δεν έχει καθημερινές και σκόλες…»
Οδυσσέας Ελύτης, «Άξιον εστί»
«Σκουραίνουν κι άλλο τα κόκκινα του φθινοπώρου στο πλάτωμα του ηλιοστασίου και την αρχή του χειμώνα και με τη σιωπηρή συνάντησή τους με τα επερχόμενα πράσινα γίνονται μαύρα. Λαμπρά μαύρα για να γράψουν επάνω τα χρώματά τους οι αμυγδαλιές, ο κοκκινολαίμης, οι γάτοι τις νύχτες, οι έκπτωτοι άγγελοι, τα βασιλικά χρώματα της αλκυόνης και οι φωτεινές της μέρες, το ρόδι της Πρωτοχρονιάς, οι κόκκινες κλωστές στο λιόκλαδο, τα Φώτα και η γιορτή του Αγιαννιού, και πάλι γιορτές και απώλειες, πάλι κάλαντα, φιλιά και αγκαλιές. Και γιορτές μεγάλες. Και κρύο δυνατό.» Ρωτάμε τη ζωγράφο Φωτεινή Στεφανίδη για τον Γενάρη και την αρχή του χρόνου.
-Ποίηση, μάς έχει ο Γενάρης;
Εκτός από το Άξιον Εστί που χτυπάει στην καρδιά των καιρών επάνω, μας φυλά το πολύ αγαπημένο του Καβάφη: «Απελπισμένες νύχτες του Γενάρη αυτουνού σαν φεύγει η οπτασία και μ’ αφήνει μόνο… σβήνει και χάνεται η μορφή σου η ερωτική».
-Οι ζωγραφιές στο μαύρο που μας είπες;
Το μαύρο αυτό έχει φως. Είναι το μαύρο της αναγέννησης. Όταν το κόκκινο της φωτιάς σβήνει από το πράσινο και αυτό το δεύτερο κερδίζει έδαφος από την πρώτη μέρα. Πόσο πιο λαμπερός κάμπος για ν’ αρχίσεις να ιστορείς μέσα σου βαθιά. Κι έξω σου ο αντίποδας. Το λευκό τ’ ουρανού, του χιονιού. Κι εκεί επάνω να λάμπει το ζεστό χοντροκόκκινο -σχεδόν πορτοκαλί- του κοκκινολαίμη και τ’ απαλό μαβί του κρόκου στις χιονισμένες βουνοκορφές. Να γράφουν τα κόκκινα μπαλάκια της κουμαριάς, τα ζεστά πράσινα του κισσού, τα χρυσά της αγριοπασχαλιάς, τα μαύρα της μυρτιάς και της δάφνης, και της ελιάς οι καρποί που απομένουν και ωριμάζουν στο δέντρο και γλυκαίνουν. Κι άλλα μαύρα ζωγραφίζουν, αυτά απ’ τ’ απόκοσμα σχήματα των ψαρονιών στους λευκούς ουρανούς του Γενάρη. Και τ΄ άσπρα στο άσπρο, τα μοναδικά λουλούδια της αμυγδαλιάς με τη ροδαλή καρδιά στο μαύρο κλωνί με τα φουσκωμένα «μάτια» έτοιμα να πετάξουν φυλλαράκια της άνοιξης. Και αστράφτουν τα μεταλλικά γαλανά της αλκυόνης τις μέρες που βγαίνει ο ήλιος για χάρη της.
Νέα ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ
«Δέντρα λογιών λογιών, καραβάκια και βαρκούλες, αγιοβασίληδες κι αυτοί αγαπημένοι, τα απαραίτητα της παιδικής μας ηλικίας των γιορτών, από πού να αρχίσω, ο πατέρας, η μάνα και ο αδελφός παντού…». Μιλάμε με τη ζωγράφο Φωτεινή Στεφανίδη για τα στολίσματα του τότε πιο πολύ.
-Πες μας για τα δέντρα…
Το πρώτο ήταν ψεύτικο. Το στόλιζε ο πατέρας. Βαμβάκι για χιόνι, γυάλινες μπάλες σ’ όλα τα χρώματα, υπέροχες, εύθραυστες, λεπτές, η μία στολισμένη με μικρά ελατήρια, σταγόνες, κουκουνάρια, όλα γυάλινα και αστραφτερά. Στην κορυφή η «κορφή». Ένα κόσμημα μυτερό, σαν αυτά που είχαν τα νεοκλασικά στο τελείωμα από τις στέγες τους, αστραφτερό βεβαίως κι αυτό. Έβαζε και κάνα δυο πουλιά χάρτινα με αληθινά φτερά. Α, και «βροχή» που την αγαπούσε πολύ. Το στερέωνε σε μια φάτνη από χοντρό φελιζόλ, γλυπτό κανονικό, δικό του. Μπροστά εφάρμοζε μια παράσταση ημιδιάφανη αγοραστή με γαλλική φίρμα από παπιέ μασέ και σελιλόζα. Έβαζε μέσα μια λάμπα με πορτοκαλί φως. Μαγεία. Τη μέρα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς η πόρτα της «σάλας» άνοιγε. Η μητέρα γέμιζε τα βάζα με αγγελικούλα (ανοιχτοί οι καρποί της διακοσμητικότατοι), μυρωδάτο εχίνοπα και «γλυκά ματάκια» από την αυλή μας. Το σπίτι ζεσταινόταν ομοιόμορφα, οι μοσχοβολιές από την κουζίνα σκόρπιζαν κι αυτές και η ευτυχία πετούσε με τρελούς γύρους μέσα στις καρδιές